Friday 16 May 2014

ڤرکمباڠن توليسن جاوي


ڤد اساسڽ بهاس اياله اوجرن يڠ دکلوارکن اوليه اورݢن ڤرتوتورن مانسي يڠ سچارا ارتراري ملامبڠکن معناڽ دان دݢوناکن اوليه ساتو مشارکت بهاس اونتوق ڤرهوبوڠن ﴿هاشيم موسى :205. توليسن ڤولا لاهير اڤابيلا مانسي مڠتاهوٴي باݢايمان هندق مڽمڤايکن فيکيرن دان ڤراسأنڽ ملالوٴي تندا٢ تمڤق اتاو ۏيسوال دالم بنتوق يڠ بوکن هاڽ دمڠرتي سنديري تتاڤي اوليه اورڠ لاٴين جوݢ

سيستم ايجأن يڠ دݢوناکن دالم توليسن ملايو برحروف عرب يڠ دکنلي جوݢ سباݢاي ايجأن جاوي. توليسن جاوي دݢوناکن اوليه اورڠ ملايو سجق اورڠ ملايو مملوق اݢام اسلام. اورڠ عرب مڠݢلر اورڠ ملايو سباݢاي جاواه اتاو جاوي. حال اين دسببکن ڤد زمان دهولو، داٴيرە اسيا تڠݢارا ترکنل سباݢاي جاۏادويڤا. د مليسيا، سيستم ايجأن جاوي بوکنله سيستم توليسن راسمي تتاڤي دأجر سباݢاي ساتو سوبجيک دالم ڤڠاجرن د سکوله ماناکالا د إندونيسيا ڤولا، سيستم اين هاڽ دکنلي اوليه ڤارا ڤڠکاجي نسخه ملايو لاما.ا

سبلوم بهاس ملايو منريما مان٢ ڤڠاروە، بهاس ايت سودە ممڤوڽاٴي سيستم توليسنڽ يڠ ترسنديري والاوڤون تيدکله بݢيتو سمڤورنا. اکسارا رينچوڠ اياله حروف ملايو توا يڠ لبيه توا درڤد اکسارا جاوا کونو ﴿توليسن کاوي. سيسا توليسن اين داڤت کيت ليهت دالم توليسن رينچوڠ يڠ دݢوناکن د سومترا سلاتن، د داٴيرە بڠکهولو دان ڤلامبڠ د سبله هولو، ماناکالا توليسن کاوي د جاوا. مشارکت يڠ مميليکي توليسن کبياساانڽ دأڠݢڤ تله مميليکي ڤرادبن يڠ لبيه تيڠݢي بربنديڠ دڠن يڠ لاين

هيڠݢ ابد ک-14، بهاس ملايو تله مڠالمي ڤڠاروە درڤد تيݢ بهاس، ياٴيت بهاس سنسکريت، بهاس جاوا دان بهاس عرب. ڤڠاروە ڤرتام ترهادڤ بهاس ملايو اياله بهاس سنسکريت يڠ دباوا اوليه ڤداݢڠ٢ اينديا اتاو ڤداݢڠ ملايو يڠ براوروسن دڠن نݢارا اينديا. عاقبتڽ ڤڠاروە اينديأنيساسي برکمبڠ دالم بودايا ملايو. ڤارا سرجان برڤنداڤت ڤڠاروە هيندو ماسوق ک عالم ملايو سکيتر ابد ک-14، ياٴيت زمان کمونچقڽ ڤڠاروە هيندو د کڤولاوان ملايو.

بهاس سنسکريت دأڠݢڤ اساس کڤد بهاس ملايو يڠ هيدوڤ هيڠݢ ڤد هاري اين. توليسن بهاس ملايو يڠ اصل، ياٴيت حروف رينچوڠ ترسيسيه تتاڤي کوسا کاتڽ برتمبه کاي. نامون بݢيتو، مونچول ڤولا توليسن يڠ دکنلي سباݢاي توليسن جاوي. دداڤتي بهاوا منروسي توليسن اينله بهاس ملايو تروس ماجو دالم ڤلباݢاي بيدڠ.


Wednesday 14 May 2014

.ڤرکمبڠن توليسن جاوي د تانه ملايو


.ڤرکمبڠن توليسن جاوي د تانه ملايو

مشارکت ملايو تيدق لاݢي مڠݢوناکن سکريڤ ڤاۏاللا سلاتن دري اينديا يڠ تله مريک ݢوناکن سجق برابد لاماڽ. سکريڤ بارو يڠ براساسکن کڤد سکريڤ عرب تله دچيڤتا دان دناماکن سباݢاي توليسن جاوي. ڤد مولاڽ اکسارا جاوي دأمبيل سڤنوهڽ دري اکسارا عرب. نامون اونتوق ممنوهي کڤرلوان مشارکت ستمڤت ڤد کتيک ايت، تراوتماڽ اونتوق ممڤلاجري اݢام إسلام، ببراڤا ابجد دالم بهاس ڤرسي تله داوبه سواي دان دترڤکن.
نجاديکن بيلڠن حروف جاوي سباڽق 33 کسمواڽ، 28 درڤدڽ اداله حروف عرب دان 5 لاݢي دري بهاس ڤرسي. انتارا حروف يڠ بارو يڠ دتمبه اياله   دان  ﴿محمد. بخاري لوبيس، 2006:14. ڤرانن يڠ دماٴينکن اوليه توليسن جاوي امت بسر. توليسن جاوي بوکن هاڽ دݢوناکن سباݢاي الت ڤرسورتن، بهکن توروت برفوڠسي سباݢاي الت کڤد ڤڽيبارن علمو اݢام.
توليسن جاوي مماٴينکن ڤرانن ڤنتيڠ باݢي مڽوکوڠ ڤرکمبڠن اسلام.ڤرکمبڠن دان ڤڠکواساٴن توليسن جاوي د إندونيسيا مڠمبيل ماس يڠ لاما دسببکن مشارکت ستمڤت يڠ سودە سباتي دڠن کڤرچاياٴن ڤڠاروە اݢام هيندو-بودضا. نامون، ڤنريماٴن إسلام منجاديکن ڤندودوق ستمڤت داڤت مڠواساٴي توليسن جاوي.
سبلوم وجودڽ توليسن جاوي د نوسنتارا، تله مونچول ساتو بنتوق توليسن درڤد ڤڠاروە ديوا نݢارا يڠ دݢوناکن اوليه اورڠ ڤالۏ د اينديا دان نݢري٢ن سڤرتي د سومترا سلاتن، چمڤا، ليݢور دان جاوا. بوکتي وجودڽ توليسن دليهت ڤد ڤراسستي کوتا د بڠک، سومترا سلاتن يڠ وجود ڤد ابد کتوجوە مسيحي. سلاٴين د کوتا کاڤور، ترداڤت جوݢ بوکتي ڤڠݢوناٴن توليسن ڤالۏ سڤرتي د ساجمترا، منجو سهريݢ، بوکتيجا، شاڠ هيڠ وينبتڠ، دان دڠڤو هاوڠ ݢليس.
د نݢارا کيت ﴿دولوڽ تانه ملايو﴾، توليسن جاوي تله وجود سجق ابد ک 13 لاݢي. ڤرکارا اين داڤت دبوکتيکن دڠن ڤنموان توليسن جاوي ڤد باتو برسورت ترڠݢانو يڠ برتاريخ جمعة 4 رجب 703ه ﴿برساماءن 22 فيبرواري 1303م﴾. نامون دعواٴن ترسبوت دکاتاکن کورڠ تڤت دان تيدق دڤرستوجوٴي اوليه سستڠه اهلي سجاره. اين کران ترداڤت چاتتن دالم توليسن جاوي ڤد باتو ن يسن يڠ دتموٴي د ڤرماتڠ ڤاسير، ڤکن ممڤوڽاٴي تاريخ يڠ جاٴوە لبيه اول، ياٴيت هاري رابو 14 ربع 419ه ﴿برساماءن اڤريل/مي 1028